Çocuk malları Türk Medeni Kanunu’nun 7. ayrımında düzenlenmiştir. Kural olarak ana ve baba velayet hakkını elinde bulundurduğu sürece çocuğun mallarını yönetme hakkına sahip ve bununla yükümlüdür. Ancak bu hak sınırsız olmayıp, gerektiğinde hakimin müdahale hakkı vardır.

Ana veya baba, çocuğun mallarının yönetimine gerekli özeni göstermezse, hakim çocuğun mallarının korunması için gerekli her türlü tedbiri alır. Hakim, çocuğun mallarını yöneten velayet hakkı sahibine talimat verebilir, bilgi ve hesap vermesini isteyebilir, verilen bilgi ve hesabı yeterli görmezse çocuğun malvarlığında yaşanabilecek olası azalmayı tazmin etmek için velayet hakkı sahibinden teminat göstermesini isteyebilir.

Hakimin ilk aşamada aldığı bu önlemlere rağmen, çocuğun mallarının kötü yönetimi engellenemezse hakim velayet hakkı sahibi anne veya babadan çocuğun mallarını yönetme yetkisini alarak yönetim kayyımı atanmasını isteyebilir.

Çocuğun mallarının yönetim yetkisi çocuğun reşit olması ile birlikte sona erer bu halde velayet hakkı sahibi çocuğun mallarını hesabı ile birlikte çocuğa devreder.

Yine çocuğun mallarının yönetim yetkisi hakimin müdahalesi ve yönetim kayyımı atanması ile de sona erer. Bu halde de velayet hakkı sahibi çocuğun mallarını hesabı ile birlikte kayyıma devretmek zorundadır.
Evlilik sona erdiğinde velayet hakkı kendisine bırakılan eş, hakime çocuğun malvarlığının dökümünü içeren bir defter vermek ve bu malvarlığında yapılan önemli değişiklikleri bildirmek zorundadır.

Çocuğun mallarını kullanma hakkı kime aittir?

Velayet hakkı kendisine bırakılan ana veya baba velayet hakkı kaldırılmadığı sürece çocuk reşit olana kadar mallarını kullanma hakkına sahiptir.

Velayet hakkını elinde tutan ebeveyn, çocuğun mallarının gelirlerini nasıl kullanabilir?

Velayet hakkı kendisine bırakılan ana veya baba, çocuk mallarının gelirlerini öncelikle çocuğun bakımı, yetiştirilmesi ve eğitimi için, hakkaniyete uyduğu ölçüde de aile ihtiyaçlarını karşılamak üzere kullanabilir. Gelirin artması halinde gelir fazlası çocuk mallarına dahil edilir.

Velayet hakkını elinde tutan ebeveyn çocuğun mallarını satabilir mi?

Çocuğun bakımı, yetiştirilmesi ve eğitimi için zorunluluk varsa hâkim, ana ve babaya belirlediği miktarlarda çocuğun diğer mallarına da başvurma yetkisini tanıyabilir.

Çocuğun serbest malları nelerdir?

Velayet hakkı kendisine verilen anne veya baba, faiz getiren yatırım veya tasarruf hesabı açılarak veya açıkça ana veya babanın kullanmaması koşulu ile çocuğa devredilen malların gelirlerini kullanamazlar.
Örneğin velayet hakkı anneye bırakılan çocuk adına babanın, bir vadeli mevduat hesabı açması halinde velayet hakkı sahibi bu vadeli mevduat hesabındaki para veya gelirini kullanamaz.

Yine velayet hakkı anneye bırakılan çocuk adına babanın, açıkça annenin kullanmaması koşulu ile çocuğa aldığı bir ev veya geliri velayet hakkı sahibi anne tarafından kullanılamaz.
Kural olarak velayet hakkı sahibinin çocuğun mallarını kullanma ve yönetme yetkisi olduğundan bu yetkinin kısıtlanması koşuluyla çocuk lehine bir kazandırma yapılmak isteniyorsa bir avukattan hukuki yardım alınmalı, devir ve kazandırma dikkatli yapılmalıdır.

Müşterek çocuğun velayet hakkını kullanan eski eşin, çocuğa kalacak mirası kullanma hakkı engellenebilir mi?

Boşanma ile eşin mirasçılık hakkı sona erer. Ne var ki eşlerden birinin çocuklar reşit olmadan vefat etmesi halinde, dolaylı olarak sağ kalan eş, mirasçı olan çocuğu vasıtasıyla eski eşinden çocuğa kalan mirasın yönetim ve kullanma hakkını elde edecektir.

Bu halde velayet hakkı elinde olmayan ebeveyn, bir vasiyetname hazırlayarak çocuk reşit olmadan ölmesi halinde çocuğun saklı payına dokunulmasını yasaklayabilir.

Yine miras bırakanın, hazırlayacağı bir vasiyetname ile çocuk 18 yaşına gelene kadar mirası yönetme yetkisini üçüncü kişiye bırakması ve bu kişinin sulh hukuk hakimine hesap vermesine karar vermesi mümkündür. Bu durumda, mirasın yönetim yetkisi çocuk 18 yaşına gelinceye kadar miras bırakanın belirlediği kişiye bırakılacak ve bu kişinin de mahkemeye hesap vermesi sağlanacaktır.

Çocuğun mallarının kötü yönetimi halinde velayet hakkı sahibinin sorumluluğu nedir?

Ana veya baba çocuğun mallarının geri verilmesinde vekil gibi sorumludurlar. Çocuğun mallarının kötü yönetimi halinde vekalet görevinin kötüye kullanılması söz konusu olabilecek olup çocuğun veya çocuk adına kayyımın açacağı davada velayet hakkı sahibi malları geri vermekle yükümlü olacaktır.

Velayet hakkını elinde bulunduran ebeveynin çocuğun mallarını kötü yönetmesi nedeniyle açılacak davalar ve hukuki danışmanlık almak için ofisimizle iletişime(https://maps.app.goo.gl/dpUNNKx5JrDnpVnK8) geçebilirsiniz.